Serdecznie zapraszamy na warsztaty online „Twórcze klimaty” o tematyce bożonarodzeniowej w Beskidach ‒ wykonanie tradycyjnych ozdób na choinkę z wykorzystaniem opłatka, bibuły, słomy.
Boże Narodzenie w tradycji ludowej zajmuje miejsce szczególne. Święto to cechuje pewna tajemniczość związana z nowym życiem. Przychodzące na świat Dzieciątko sprawia, że ogarnia nas miłość, a w serca wstępuje nadzieja.
Pierwotnie Boże Narodzenie wiązało się z przesileniem słonecznym, z życiem, wegetacją, a także z kultem zmarłych przodków. Oddawało ono istotę ludowego pojmowania czasu w oparciu o obserwacje zmienności faz Księżyca oraz wędrówki Słońca po nieboskłonie. Odradzanie się Słońca i światła, przesilenie zimowe, było okresem burzenia starego porządku.
Punktem kulminacyjnym obchodów pamiątki narodzenia Chrystusa jest wieczerza wigilijna, która łączy świat żywych ze światem zmarłych. Nieodłącznym elementem świąt było i jest nadal śpiewanie kolęd. W okresie bożonarodzeniowym zgodnie z tradycją po domach chodzili kolędnicy, by złożyć dynamiczne i rytmiczne życzenia świąteczne.
W izbie nad stołem wisiał wierzchołek jodły ‒ połaźnica, później zastąpiona przez choinkę. Wieszano na niej ozdoby z papieru, bibuły, opłatków i słomy, a także jabłka, cebulę, czosnek i orzechy. Produkty te i potrawy wigilijne miały gwarantować obfitość i przeniesienie wegetacji do nowego cyklu.
Na Żywiecczyźnie niezwykłą ozdobą były misternie wykonane z opłatków, klejone na ślinie „światy”. Symbolizowały kulę ziemską, nad którą panowanie obejmuje nowo narodzony Jezus. Zgodnie z ludową mądrością, jeśli „świat” został zjedzony przez muchy, oznaczało to powodzenie i dostatek dla gospodarzy.
Słoma, która symbolizowała plenność roślin i obfitość ziarna, była wykorzystywana do robienia gwiazdek na pamiątkę gwiazdy betlejemskiej. Bardzo czasochłonną ozdobą były pająki bożonarodzeniowe wykonywane ze słomy i kolorowej bibuły. Z papieru i bibuły robiono łańcuchy oraz różne zabawki dla najmłodszych domowników, wieszane później na choince.
Zapraszamy do udziału w warsztatach online: obejrzenia filmu instruktażowego (link poniżej) oraz wykonania proponowanych ozdób. Film może też być wstępem do zajęć zdalnych z uczniami, które zakończy wirtualna wystawa zdjęć ich prac.
Życzenia świąteczne w stylu góralskim: Bartłomiej Golec.
Elżbieta Szczypka, Dorota Babińska-Waluś,
doradczynie metodyczne z plastyki w RODN „WOM” w Bielsku-Białej
W związku ze zbliżającym się Światowym Dniem Ziemi 2021 zapraszamy do zapoznania się z informatorem o regionalnej edukacji ekologiczno-przyrodniczej w województwie śląskim:
